Loperamide adalah ubat yang sering digunakan untuk merawat cirit-birit. Ia terkenal kerana keberkesanannya mengawal simptom dengan cepat.
Artikel ini akan membincangkan kegunaan loperamide, cara ia berfungsi, dos yang disarankan, kesan sampingan, serta isu berkaitan penggunaannya semasa hamil dan menyusukan bayi.
Kegunaan
Loperamide digunakan untuk:
- Merawat cirit-birit akut: Sama ada disebabkan oleh jangkitan makanan, alahan, atau keadaan sementara lain.
- Cirit-birit kronik: Khususnya bagi pesakit dengan gangguan usus seperti sindrom usus mudah teriritasi (IBS).
- Mengawal simptom selepas pembedahan usus: Bagi pesakit yang mengalami kerap buang air besar akibat perubahan struktur usus.
Dalam situasi tertentu, ia juga diberikan untuk mengurangkan kehilangan cecair dan elektrolit, membantu mengelakkan dehidrasi.
Cara Ubat Berfungsi
Bayangkan usus anda seperti jalan raya yang penuh dengan kenderaan. Ketika berlaku cirit-birit, “kenderaan” dalam usus bergerak terlalu laju, menyebabkan najis menjadi cair dan kerap.
Loperamide bertindak seperti lampu isyarat, memperlahankan pergerakan “kenderaan” ini supaya usus mempunyai lebih banyak masa untuk menyerap air dan nutrien.
Secara saintifik, loperamide bekerja dengan merangsang reseptor opioid di dalam dinding usus. Ini mengurangkan pergerakan otot usus dan membantu memadatkan najis.
Dos
- Dewasa: Dos awal biasa ialah 4 mg (dua kapsul atau tablet) diikuti 2 mg selepas setiap episod cirit-birit. Dos maksimum harian ialah 16 mg.
- Kanak-kanak: Dos disesuaikan mengikut umur dan berat badan. Rujuk doktor sebelum memberikan kepada kanak-kanak.
- Pesakit dengan masalah hati: Dos mungkin perlu disesuaikan kerana metabolisme ubat ini bergantung kepada fungsi hati.
Elakkan melebihi dos yang disarankan kerana boleh menyebabkan komplikasi serius.
Kesan Sampingan
Seperti ubat lain, loperamide mungkin menyebabkan kesan sampingan. Antara yang biasa dilaporkan:
- Sakit perut atau kembung
- Pening atau mengantuk
- Mulut kering dan sembelit
- Ruam kulit (jika alahan)
Kesan sampingan jarang tetapi serius termasuk kesukaran bernafas atau masalah jantung, terutamanya jika dos berlebihan.
Adakah Ia Boleh Digunakan Ketika Hamil?
Loperamide umumnya dikategorikan sebagai kategori C oleh FDA, bermaksud kajian terhadap haiwan menunjukkan kesan buruk kepada janin, tetapi kajian manusia adalah terhad.
Walaupun risiko kepada bayi dalam kandungan dianggap rendah, penggunaan semasa hamil hanya disarankan jika manfaatnya lebih besar daripada risikonya.
Jika anda sedang hamil, rujuk doktor sebelum mengambil loperamide.
Adakah Ia Boleh Digunakan Ketika Menyusukan Bayi?
Kajian menunjukkan bahawa hanya sejumlah kecil loperamide diserap ke dalam susu ibu. Risiko kepada bayi yang menyusu dianggap rendah.
Walau bagaimanapun, pastikan anda mendapatkan nasihat doktor sebelum menggunakan ubat ini semasa menyusukan bayi.
Kontraindikasi
Loperamide tidak sesuai untuk semua orang. Elakkan penggunaan jika:
- Anda mempunyai alahan terhadap bahan aktif loperamide.
- Anda mengalami cirit-birit yang disebabkan oleh jangkitan bakteria tertentu seperti Clostridium difficile.
- Anda mempunyai masalah usus seperti penyumbatan usus (ileus) atau megakolon toksik.
Interaksi Ubat
Loperamide boleh berinteraksi dengan ubat lain, menyebabkan keberkesanannya berkurang atau risiko kesan sampingan meningkat. Contohnya:
- Ubat yang melambatkan fungsi hati seperti ritonavir atau quinidine boleh meningkatkan tahap loperamide dalam darah.
- Ubat opioid lain boleh meningkatkan risiko sembelit yang teruk.
- Antibiotik tertentu mungkin meningkatkan risiko masalah usus.
Jika anda mengambil ubat-ubatan lain, beritahu doktor sebelum menggunakan loperamide.
Rujukan
- “Loperamide: Uses, Dosage, and Side Effects”, Mayo Clinic, 2023.
- “Managing Diarrhea with Loperamide”, WebMD, 2022.
- “Pharmacological Treatment of Diarrhea”, Journal of Clinical Pharmacy, 2021.
Loperamide adalah ubat yang sangat berguna, tetapi seperti mana-mana rawatan, ia mesti digunakan dengan berhati-hati. Sentiasa ikut arahan doktor dan baca risalah ubat untuk memastikan keselamatan penggunaan. Jika simptom berlarutan lebih daripada dua hari atau terdapat tanda-tanda komplikasi, segera dapatkan rawatan.