Mata Berkedip: Punca, Simptom & Rawatan

Apakah punca kepada masalah mata berkedip-kedip? Artikel ini akan membincangkan punca, simptom dan rawatan kepada masalah mata berkedip.

Pengenalan

Berkedip adalah refleks, yang bermaksud badan anda melakukan perbuatan ini secara automatik tanpa anda sedari. Anda juga boleh membuat diri anda berkedip apabila anda mahu. Berkedip berlebihan ialah apabila seseorang itu berkedip lebih daripada yang mereka mahu.

Beberapa perkara boleh menyebabkan kedip mata yang berlebihan. Punca yang paling biasa pada orang dewasa adalah masalah pada permukaan mata anda. Berkedip mata yang berlebihan mungkin menjengkelkan, tetapi ia jarang disebabkan oleh masalah yang serius. Apabila ia berlaku, ia adalah sebahagian daripada masalah saraf, dan biasanya datang dengan gejala neurologi lain.

Berkedip melincirkan dan membersihkan mata anda dengan menyebarkan air mata anda ke atas permukaan luarnya. Ia juga melindungi mata anda dengan menutupnya untuk mengelakkan habuk, perengsa, cahaya yang sangat terang dan objek asing.

Bayi dan kanak-kanak hanya berkedip kira-kira dua kali seminit. Apabila anda mencapai usia remaja, itu meningkat kepada 14 hingga 17 kali seminit. Ia kekal dengan jumlah itu sepanjang hayat anda.

Anda akan lebih berkedip apabila anda bercakap, gugup atau dalam kesakitan. Anda kurang berkedip semasa membaca atau apabila anda merasakan kemungkinan terdapat bahaya.

Punca 

Berkedip berlebihan berlaku apabila refleks berkedip anda terlalu dirangsang oleh sesuatu. Kebanyakan punca ini boleh menjejaskan kedua – dua orang dewasa dan juga kanak-kanak.

1. Kerengsaan atau iritasi mata

Anda mungkin berkedip lebih daripada yang anda mahu jika anda mengalami kerengsaan pada permukaan hadapan mata anda, seperti:

• Perengsa mata seperti asap, debunga (tindak balas alahan), pencemaran, wap kimia, objek asing, atau habuk di udara
• Mata kering
• Calar pada bahagian luar mata anda (lelasan kornea) atau kecederaan mata yang lain
• Bulu mata tumbuh ke dalam (trichiasis)
• Pinkeye (konjunktivitis)
• Keradangan iris anda (iritis)
• Keradangan kelopak mata anda (blepharitis)

2. Keletihan mata

Keletihan mata adalah apabila anda menjadi letih mata berat selepas fokus pada satu perkara terlalu lama. Banyak perkara boleh menyebabkan ketegangan mata. Sebab yang paling biasa termasuk:

• Berada dalam keadaan di mana cahaya yang sangat terang
• Membaca untuk masa yang lama
• Menghabiskan masa yang lama di hadapan komputer

3. Masalah penglihatan

Masalah penglihatan yang paling biasa termasuklah :

• Miopia. Rabun dekat, terutamanya tanpa cermin mata pembetulan yang betul.
• Hiperopia. Rabun jauh, terutamanya tanpa cermin mata pembetulan yang betul.
• Presbiopia. Perubahan mata yang berkaitan dengan usia yang menjejaskan penglihatan dekat seperti membaca perkara seperti menu, surat khabar dan buku.
• Strabismus. Apabila mata anda tidak sejajar dengan betul.

4. Isu kesihatan mental dan fizikal

Apabila anda mengalami tekanan, anda mungkin menjadi lebih sensitif kepada cahaya dan ketegangan mata. Keadaan kesihatan umum yang boleh menyebabkan peningkatan kedipan mata termasuk:

• Kebimbangan
• Tekanan
• Keletihan

5. Tabiat

Sesetengah orang membiasakan diri berkedip berlebihan secara tidak sengaja. Ia mungkin menjadi kebiasaan selepas mulanya bermula dari salah satu punca yang diterangkan di atas (terutamanya tekanan), tetapi kadangkala tiada punca sebelumnya. Bagi sesetengah orang, mata berkedip menjadi tic atau satu tabiat yang mereka sudah terbiasa dan susah untuk dihilangkan.

6. Keadaan serius yang boleh menyebabkan berkedip berlebihan

Sesetengah keadaan neurologi diketahui menyebabkan berkedip berlebihan. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk diingat bahawa kemungkinan berkedip berlebihan anda sebagai keadaan serius adalah sangat rendah.

• Penyakit Wilson. Keadaan ini disebabkan oleh lebihan mineral kuprum/tembaga dalam badan anda. Ia akan disimpan dalam organ yang berbeza, menyebabkan gejala yang berbeza mengikut organ tersebut. Apabila ia disimpan di dalam otak anda, ia boleh menyebabkan pelbagai gejala neurologi seperti berkedip yang berlebihan. 
• Sindrom Tourette. Keadaan ini menyebabkan pergerakan yang tidak dirancang datang secara tiba-tiba dan boleh datang dengan ledakan vokal. Apabila pergerakan otot berada di sekeliling mata, ia boleh menyebabkan kedipan berlebihan.

Simptom dan Tanda 

Pastikan anda berjumpa dengan doktor anda sekiranya anda mengalami :

• Tanda-tanda jangkitan mata seperti :
  • Kemerahan
  • Gatal-gatal
  • Sensasi terbakar
  • Sakit
  • Sensitiviti kepada cahaya
  • Bengkak mata
  • Rasa seperti ada sesuatu di mata anda
  • Penglihatan kabur

Ujian Pengesahan

Doktor anda boleh mendiagnosis apa yang menyebabkan masalah mata anda berkedip dengan:

• Menjalankan pemeriksaan mata yang lengkap, dan melihat pergerakan mata anda
• Melakukan ujian ketajaman mata untuk menentukan sama ada anda memerlukan cermin mata
• Menggunakan “slit lamp”, iaitu mikroskop yang membolehkan doktor anda melihat pandangan mata anda yang diperbesarkan, untuk mencari masalah sekitar mata anda.

Rawatan

Rawatan untuk berkedip berlebihan bergantung pada punca kepada masalah mata anda.

Iritasi atau keradangan mata

Rawatan untuk keradangan mata bergantung pada perengsa dan termasuk pilihan seperti:

• Mengelakkan perengsa seperti asap atau pencemaran yang mengganggu mata anda
• Menggunakan beg kompres hangat untuk mata yang dijangkiti
• Mengambil ubat titis mata di farmasi untuk pelinciran atau alahan
• Mengambil ubat alahan seperti antihistamin
• Mengambil preskripsi antibiotik dan titisan steroid
• Menggunakan penutup mata untuk melecet kornea

Masalah penglihatan

Masalah penglihatan dirawat dengan membetulkan penglihatan anda. Ini boleh termasuk:

• Memakai cermin mata preskripsi atau kanta sentuh dengan jumlah pembetulan yang betul
• Terapi penglihatan
• Pembedahan otot mata

Gangguan pergerakan otot mata

Gangguan pergerakan otot mata boleh diperbaiki dengan toksin botulinum (Botox):

• Melumpuhkan atau melemahkan otot mata anda dengan Botox boleh memperbaiki gejala blepharospasm sehingga tiga bulan.
• Suntikan Botox dengan atau tanpa terapi ubat boleh mengurangkan keterukan sindrom Meige.

Meningkatkan kualiti kehidupan anda secara umum

Kesihatan mental dan fizikal boleh dipertingkatkan dengan perkara yang membantu anda berehat dan berasa tenang, seperti:

• Meditasi
• Terapi
• Senaman
• Yoga
• Tidur yang cukup setiap malam

Keadaan neurologi yang serius

Jika anda mempunyai keadaan neurologi yang serius seperti multiple sclerosis atau sindrom Tourette, doktor anda akan menilai keadaan anda dan bekerjasama dengan anda untuk membuat pelan rawatan untuk keperluan anda.

Masalah mata yang lain:

Mata Bertahi	Mata Bengkak
Mata Berkedip-kedip	Mata Berair
Mata Merah	Kanser Mata
Mata Bernanah

Rujukan

1. Excessive blinking in children. (2019). – American Association for Paediatric Opthalmology and Strabismus
2. Facts about blepharospasm. (2009). – NIH
   
3. Saporito MAN, et al. (2017). Ictal blinking, an under-recognized phenomenon: Our experience and literature review.
4. Verma R, et al. (2012). Is blinking of the eyes affected in extrapyramidal disorders? An interesting observation in a patient with Wilson disease.