Pengenalan
Ubi keledek merupakan antara tanaman yang sangat mudah diusahakan dan berpotensi memberikan keuntungan yang tinggi. Ia tidak memerlukan modal besar, penjagaan rapi atau kemahiran teknikal yang tinggi. Berdasarkan laporan daripada Sinar Harian (2019), ubi keledek dijual dengan harga antara RM3 hingga RM6 sekilogram, menjadikannya tanaman yang menarik untuk diusahakan sama ada pada skala kecil mahupun besar. Artikel ini akan membincangkan keperluan penanaman, kaedah pembajaan, kawalan perosak, dan proses penuaian ubi keledek.
Keperluan Sebelum Menanam
Tanaman ubi keledek boleh ditanam di pelbagai jenis tanah dan iklim, tetapi hasil terbaik boleh diperoleh jika ditanam di tanah gembur berpasir yang mampu meresap air dengan baik. Walaupun boleh tumbuh di kawasan lembap, ia tidak sesuai ditanam di kawasan bertanah liat atau kawasan yang menakung air.
Suhu optimum untuk pertumbuhannya ialah melebihi 24°C, dan tanaman ini memerlukan cahaya matahari yang mencukupi. Taburan hujan tahunan sekitar 50 cm hingga 75 cm adalah mencukupi untuk keperluan kelembapannya. Dari segi keasidan tanah, pH tanah ideal adalah dalam lingkungan 5.6 hingga 6.6, iaitu separa asid ke neutral.
Varieti Ubi Keledek
Antara varieti ubi keledek yang popular dan mempunyai nilai pasaran yang baik ialah:
- Gendut
- Cina
- Ungu
Penyediaan Tanah
Langkah pertama ialah menggembur tanah agar tidak terlalu padat. Selepas itu, sediakan batas dengan ukuran 60 cm lebar dan 30 cm tinggi. Tujuan batas adalah untuk memberi ruang pertumbuhan yang lebih baik kepada ubi dan meningkatkan pembentukan isi ubi yang lebih padat dan besar.
Penyediaan Bahan Tanaman
Ubi keledek boleh ditanam menggunakan dua kaedah iaitu dengan:
- Ubi itu sendiri
- Keratan batang
Kaedah keratan batang lebih mudah dan menjimatkan. Batang ubi keledek dipotong sepanjang 20-30 cm dan ditanam secara condong. Pastikan suku daripada panjang keratan timbul di permukaan tanah.
Penanaman
Jarak antara keratan hendaklah 30 cm. Ubi keledek tidak perlu disiram setiap hari kecuali jika cuaca terlalu panas. Batang yang menjalar perlu dialihkan ke atas batas supaya tidak tumbuh akar secara rambang, yang boleh menyebabkan pembentukan ubi bersaiz kecil dan mengganggu pertumbuhan ubi utama.
Pembajaan
Pengapuran perlu dilakukan sebelum penanaman bagi memastikan tanah mempunyai pH yang sesuai. Seminggu selepas penanaman, baja NPK 15:15:15 perlu digunakan dengan kadar 500-1120 kg/ha. Jika terdapat 30,000 keratan sehektar, setiap pokok memerlukan kira-kira 30 g baja. Pembajaan kedua dilakukan selepas sebulan, mengikut keperluan pertumbuhan tanaman.
Kawalan Rumpai, Perosak dan Penyakit
Rumpai perlu dikawal terutamanya selepas dua bulan penanaman. Kehadiran rumpai boleh mengganggu penyerapan cahaya, air dan nutrien. Penggunaan racun rumpai pra-cambah seperti Diuron amat digalakkan.
Antara perosak utama ubi keledek:
- Kumbang ubi keledek (Cylas formicarius): Menyerang permukaan ubi dan bertelur, menyebabkan larva memakan isi ubi.
- Pengorek batang (Omphisa anastomosalis)
- Tikus
Langkah kawalan termasuk penggunaan racun serangga, amalan tanaman bergilir, dan menuai pada masa yang tepat.
Penyakit yang biasa menyerang:
- Skab
- Cercospora (bintik daun)
Pencegahan termasuk penggunaan varieti tahan penyakit, amalan pruning (pemangkasan), dan sistem saliran yang baik.
Penuaian
Ubi keledek biasanya boleh dituai antara 4 hingga 6 bulan selepas penanaman. Daun dan batang perlu dibuang terlebih dahulu. Batang boleh disimpan untuk tujuan penanaman semula. Ubi digali dengan cangkul dari sisi batas dan hasilnya perlu digredkan mengikut saiz dan berat sebelum dipasarkan.
Penutup
Penanaman ubi keledek ialah satu usaha pertanian yang mudah, menguntungkan dan sesuai untuk semua golongan. Dengan pemilihan tanah yang sesuai, pengurusan yang betul dan langkah pencegahan yang tepat, tanaman ini boleh menjadi sumber pendapatan yang stabil.
Rujukan
- Sinar Harian. (2019, November 17). Rezeki penanam ubi di musim tengkujuh. https://www.sinarharian.com.my/article/57642/EDISI/Kelantan/Rezeki-penanam-ubi-di-musim-tengkujuh
- Yakup Pendak, L., Eng & M., Gumbek. (n.d.). Penanaman ubi keledek.