Apakah Penyakit Angin Ahmar?
Penyakit angin ahmar atau strok merupakan keadaan kecemasan perubatan yang berlaku apabila bekalan darah ke bahagian otak terganggu atau terhenti, menyebabkan sel-sel otak kekurangan oksigen dan nutrien.
Tanpa rawatan segera, sel-sel otak boleh mati dalam beberapa minit. Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO), strok adalah penyebab utama kematian dan kelumpuhan di seluruh dunia.
Bagaimana Ia Berlaku?
Strok berlaku apabila saluran darah di otak tersumbat atau pecah. Terdapat dua jenis utama strok:
- Strok Iskemia: Berlaku apabila saluran darah tersumbat akibat darah beku atau plak kolesterol.
- Strok Hemoragik: Berlaku apabila saluran darah di otak pecah dan menyebabkan pendarahan.
Bayangkan saluran darah seperti paip air. Jika paip tersumbat, air tidak dapat mengalir ke destinasi. Begitu juga, jika saluran darah tersumbat atau pecah, oksigen tidak dapat sampai ke otak.
Apakah Punca-punca Penyakit Ini?
Terdapat beberapa punca kepada penyakit ini iaitu:
- Tekanan Darah Tinggi (Hipertensi): Tekanan darah tinggi yang tidak terkawal boleh merosakkan dinding saluran darah, menjadikannya rapuh dan mudah pecah atau tersumbat. Hipertensi juga meningkatkan beban pada jantung, sekali gus meningkatkan risiko strok.
- Kolesterol Tinggi: Kolesterol jahat (LDL) yang berlebihan boleh terkumpul di dinding saluran darah dan membentuk plak aterosklerosis. Ini menyempitkan saluran darah dan menyukarkan aliran darah ke otak.
- Kencing manis: Paras gula darah yang tinggi secara berterusan boleh merosakkan lapisan dalaman saluran darah, menjadikannya lebih mudah untuk darah beku terbentuk. Diabetes juga meningkatkan risiko tekanan darah tinggi dan kolesterol tinggi.
- Atrial Fibrillation (AF): Irama jantung yang tidak teratur boleh menyebabkan pembentukan darah beku di jantung yang boleh bergerak ke otak dan menyebabkan strok.
- Merokok: Bahan kimia dalam rokok merosakkan saluran darah dan meningkatkan risiko pembekuan darah.
Faktor Risiko
Beberapa faktor risiko meningkatkan kemungkinan seseorang mendapat strok. Faktor-faktor utama termasuk:
- Umur: Risiko meningkat selepas umur 55 tahun.
- Sejarah Keluarga: Ahli keluarga dengan strok meningkatkan risiko anda.
- Gaya Hidup Tidak Sihat: Merokok, kurang bersenam, dan pemakanan tidak seimbang.
Simptom Penyakit Ini
Tanda-tanda awal strok perlu dikenalpasti segera:
- Kelemahan atau kebas pada muka, lengan, atau kaki, terutamanya sebelah badan. Ini berlaku kerana aliran darah ke bahagian otak yang mengawal pergerakan terganggu.
- Kesukaran bercakap atau memahami percakapan. Individu mungkin bercakap tidak jelas atau sukar memahami kata-kata orang lain akibat kerosakan di bahagian otak yang mengawal bahasa.
- Penglihatan kabur secara tiba-tiba pada satu atau kedua-dua mata. Ini berlaku jika aliran darah ke bahagian otak yang mengawal penglihatan terganggu.
- Sakit kepala teruk secara tiba-tiba tanpa sebab yang jelas. Sakit kepala ini sering berlaku pada strok hemoragik akibat pendarahan dalam otak.
Jika strok menjadi teruk, ia boleh menyebabkan lumpuh sepenuhnya, koma, atau kematian.
Penyakit yang Mempunyai Simptom yang Sama
Beberapa penyakit lain boleh menyerupai simptom strok:
- Migrain dengan aura: Migrain boleh menyebabkan kebas, masalah penglihatan, dan kesukaran bercakap, mirip dengan strok iskemia.
- Hipoglisemia (kekurangan gula dalam darah): Paras gula yang terlalu rendah boleh menyebabkan kekeliruan, kelemahan, dan pengsan.
- Tumor otak: Tekanan daripada pertumbuhan tumor boleh menyebabkan simptom neurologi yang serupa dengan strok.
- Serangan Iskemik Sementara (TIA): Simptom TIA sama seperti strok tetapi hilang dalam masa 24 jam. Ia merupakan amaran awal strok.
- Epilepsi: Serangan sawan tertentu boleh menyebabkan kelemahan sementara pada satu bahagian badan, menyerupai strok.
Ujian untuk Pengesahan Penyakit
Pengesahan strok biasanya menggunakan:
- Imbasan CT (Computed Tomography): Mengesan pendarahan atau kerosakan di otak.
- Imbasan MRI (Magnetic Resonance Imaging): Memberikan gambaran lebih terperinci tentang otak.
Rawatan untuk Penyakit Ini
Rawatan strok bergantung pada jenisnya:
- Strok Iskemia: Pemberian ubat trombolitik seperti tPA untuk melarutkan darah beku dalam tempoh 3-4.5 jam selepas simptom bermula. Selain itu, prosedur endovaskular seperti trombektomi mekanikal digunakan untuk membuang darah beku secara fizikal dari saluran darah.
- Strok Hemoragik: Pembedahan mungkin diperlukan untuk menghentikan pendarahan dan mengurangkan tekanan di otak. Penggunaan ubat untuk mengawal tekanan darah dan mencegah sawan juga penting.
- Pemulihan: Selepas rawatan kecemasan, terapi pemulihan seperti fisioterapi, terapi pertuturan, dan terapi pekerjaan membantu pesakit memulihkan fungsi tubuh dan meningkatkan kualiti hidup.
Pencegahan sekunder seperti pengawalan tekanan darah, pengambilan ubat antikoagulan, dan perubahan gaya hidup sangat penting untuk mengurangkan risiko strok berulang.
Rujukan
- “Stroke: Causes and Prevention.” World Health Organization, 2023.
- “Understanding Stroke.” American Heart Association, 2022.
- “Penyakit Angin Ahmar di Malaysia.” Kementerian Kesihatan Malaysia, 2023.