Jangkitan Paru-paru: Simptom, Punca dan Rawatan

Apakah Jangkitan Paru-Paru?

Jangkitan paru-paru merujuk kepada keadaan di mana tisu paru-paru dijangkiti oleh bakteria, virus, kulat, atau mikroorganisma lain.

Penyakit ini boleh berlaku kepada sesiapa sahaja, tetapi lebih kerap menyerang golongan dengan sistem imun yang lemah seperti kanak-kanak, warga emas, atau mereka yang mempunyai penyakit kronik.

Dua jenis jangkitan paru-paru yang sering disebut adalah:

  • Pneumonia: Jangkitan pada alveoli, bahagian kecil di dalam paru-paru yang menyerap oksigen.
  • Bronkitis: Jangkitan saluran udara utama (bronkus) yang membawa udara ke paru-paru.

Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO), pneumonia adalah penyebab utama kematian bagi kanak-kanak di bawah usia lima tahun di seluruh dunia.


Bagaimana Ia Berlaku?

Secara patofisiologi, jangkitan paru-paru berlaku apabila mikroorganisma seperti bakteria atau virus memasuki saluran pernafasan.

Sistem imun badan bertindak balas dengan menghasilkan radang untuk melawan jangkitan ini.

Sebagai analogi, bayangkan paru-paru seperti span bersih yang menyerap udara. Apabila span tersebut dicemari oleh bahan asing, seperti kotoran atau bakteria, ia tidak lagi dapat menyerap udara dengan baik.

Akibatnya, pesakit mungkin mengalami kesukaran bernafas dan kekurangan oksigen dalam darah.


Apakah Punca-Punca Jangkitan Paru-Paru?

Punca utama jangkitan paru-paru termasuk:

  1. Bakteria
    • Streptococcus pneumoniae: Menyebabkan pneumonia bakteria.
    • Menyumbang lebih 50% kes pneumonia dalam komuniti.
  2. Virus
    • Contoh: Influenza, virus respiratori sinsitial (RSV).
    • Lebih kerap berlaku pada kanak-kanak.
  3. Kulat
    • Aspergillus atau Histoplasma: Biasanya menjangkiti mereka dengan sistem imun yang lemah.
  4. Mikroorganisma lain
    • Bakteria atipikal seperti Mycoplasma pneumoniae.

Faktor Risiko

Beberapa faktor risiko yang boleh meningkatkan kemungkinan seseorang mendapat jangkitan paru-paru:

  1. Umur
    • Kanak-kanak di bawah 5 tahun dan warga emas lebih cenderung dijangkiti.
  2. Penyakit kronik
    • Diabetes, penyakit jantung, atau asma.
  3. Merokok
    • Melemahkan saluran pernafasan dan paru-paru.
  4. Sistem imun yang lemah
    • Akibat kemoterapi, HIV/AIDS, atau pemindahan organ.
  5. Pendedahan kepada bahan toksik
    • Contoh: Asap kimia atau debu halus.

Simptom Jangkitan Paru-Paru

Simptomnya boleh berbeza bergantung kepada jenis jangkitan dan keparahannya.

Gejala biasa

  • Demam tinggi.
  • Batuk berkahak atau kering.
  • Sukar bernafas.
  • Sakit dada semasa bernafas atau batuk.
  • Letih dan tidak bertenaga.

Gejala lebih teruk

  • Bibir atau hujung jari kebiruan akibat kekurangan oksigen.
  • Nafas menjadi laju dan pendek.
  • Kekeliruan, terutamanya pada warga emas.

Penyakit yang Mempunyai Simptom Sama

Beberapa penyakit yang boleh menyerupai jangkitan paru-paru:

  1. Tuberkulosis (TB)
    • Simptom: Batuk berkahak lebih 2 minggu, demam malam.
  2. Asma
    • Simptom: Batuk kering dan nafas berbunyi.
  3. Kanser paru-paru
    • Simptom: Batuk kronik, darah dalam kahak.
  4. Embolisme paru-paru
    • Simptom: Sakit dada tiba-tiba, sesak nafas mendadak.
  5. COVID-19
    • Simptom: Demam, batuk kering, dan hilang deria rasa atau bau.

Ujian untuk Pengesahan Penyakit

X-Ray Paru-Paru

  • Digunakan untuk mengesan kehadiran cecair, nanah, atau radang pada paru-paru.
  • Hasil X-ray menunjukkan bahagian yang dijangkiti sebagai kawasan legap.

Ujian lain

  • Ujian darah: Menentukan tahap jangkitan.
  • Ujian sputum: Mengesan jenis mikroorganisma dalam kahak.
  • CT Scan: Untuk kes yang lebih kompleks.
  • Pulse oximetry: Memantau paras oksigen dalam darah.

Rawatan untuk Jangkitan Paru-Paru

Rawatan jangkitan paru-paru bertujuan untuk membasmi punca jangkitan, melegakan gejala, dan mencegah komplikasi. Pendekatan rawatan bergantung kepada jenis jangkitan sama ada disebabkan oleh bakteria, virus, atau kulat. Dalam sesetengah kes, rawatan sokongan tambahan diperlukan untuk membantu pesakit pulih dengan lebih baik.

Antibiotik

Antibiotik adalah rawatan utama untuk jangkitan paru-paru yang disebabkan oleh bakteria.

  • Bagaimana ia berfungsi: Antibiotik seperti amoxicillin atau azithromycin membantu membunuh bakteria atau menghentikan pembiakannya.
  • Tempoh rawatan: Biasanya, antibiotik diambil selama 5-10 hari bergantung kepada keterukan jangkitan.
  • Keberkesanan: Pesakit biasanya menunjukkan tanda-tanda pemulihan dalam masa 48-72 jam selepas memulakan rawatan. Jika tiada perubahan, ujian tambahan mungkin dilakukan untuk memastikan antibiotik yang digunakan sesuai dengan bakteria yang menjangkiti.

Antiviral

Jangkitan paru-paru yang disebabkan oleh virus seperti influenza atau COVID-19 memerlukan rawatan antiviral.

  • Contoh ubat: Oseltamivir (untuk influenza) atau ubat-ubatan antiviral lain yang disyorkan bergantung kepada jenis virus.
  • Ubat ini berkesan jika diambil awal, biasanya dalam tempoh 48 jam selepas gejala pertama muncul.

Antifungal

Bagi pesakit yang dijangkiti oleh kulat, seperti dalam kes Aspergillosis atau Histoplasmosis, ubat antifungal seperti itraconazole atau fluconazole adalah pilihan utama.

  • Rawatan biasanya memakan masa lebih lama berbanding antibiotik, bergantung kepada jenis dan tahap jangkitan kulat.

Terapi Sokongan

Selain ubat-ubatan, beberapa langkah tambahan mungkin diperlukan untuk membantu pesakit:

  • Oksigen tambahan: Pesakit yang mengalami kesukaran bernafas atau kadar oksigen yang rendah mungkin memerlukan oksigen tambahan untuk menstabilkan keadaan mereka.
  • Terapi Nebulizer: Pesakit yang mempunyai masalah saluran udara sempit boleh mendapatkan rawatan menggunakan nebulizer, yang membantu meluaskan saluran pernafasan.
  • Rawatan di hospital: Bagi kes jangkitan yang teruk, terutama pada kanak-kanak atau warga emas, rawatan di hospital mungkin diperlukan untuk pemantauan rapi dan rawatan seperti cecair intravena.

Pencegahan Komplikasi

Komplikasi seperti sepsis (jangkitan yang merebak ke seluruh badan) atau abses paru-paru boleh berlaku jika rawatan lambat dimulakan. Oleh itu:

  • Rawatan awal dan lengkap sangat penting untuk mengelakkan jangkitan menjadi lebih serius.
  • Pesakit disarankan mengikuti nasihat doktor, terutama bagi mereka dengan penyakit kronik seperti diabetes atau asma, kerana mereka lebih berisiko untuk mendapat komplikasi.

Pemulihan dan Penjagaan Susulan

  • Rehat yang mencukupi: Pesakit perlu memastikan tubuh mereka mendapat rehat yang cukup untuk membantu sistem imun melawan jangkitan.
  • Pemakanan sihat: Diet yang kaya dengan protein dan vitamin C membantu mempercepatkan pemulihan.
  • Vaksinasi: Selepas pulih, pesakit mungkin disarankan untuk mendapatkan vaksin seperti vaksin pneumokokal atau influenza untuk mencegah jangkitan di masa hadapan.

Rawatan yang diberikan bergantung kepada keterukan jangkitan dan keadaan kesihatan pesakit. Oleh itu, penting untuk mendapatkan diagnosis dan rawatan awal daripada doktor.

Rujukan

  1. “Pneumonia: Causes and Risk Factors”, World Health Organization, 2023.
  2. “Clinical Guidelines for Respiratory Infections”, American Lung Association, 2023.
  3. “Management of Community-Acquired Pneumonia”, New England Journal of Medicine, 2024.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top