Hepatitis C: Punca, Simptom dan Rawatan

Apakah Hepatitis C?

Hepatitis C adalah penyakit hati yang disebabkan oleh jangkitan virus Hepatitis C (HCV). Virus ini menyerang hati dan boleh menyebabkan keradangan serta kerosakan hati dalam jangka masa panjang.

Penyakit ini sering kali tidak menunjukkan sebarang gejala pada peringkat awal, menyebabkan ramai penghidap tidak menyedari mereka telah dijangkiti.

Di peringkat global, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) melaporkan bahawa kira-kira 58 juta orang hidup dengan jangkitan Hepatitis C kronik dan sekitar 1.5 juta kes baru dicatatkan setiap tahun.

Bagaimana Ia Berlaku?

Hepatitis C berlaku apabila virus HCV memasuki aliran darah dan menyerang sel hati. Virus ini membiak di dalam sel hati dan mencetuskan tindak balas imun tubuh yang menyebabkan keradangan dan kerosakan pada tisu hati.

Bayangkan hati seperti sebuah kilang yang sibuk memproses bahan kimia dan menapis toksin. Apabila virus menyerang, ia ibarat mesin kilang yang rosak, menyebabkan pengeluaran bahan kimia terganggu dan toksin berkumpul, lalu merosakkan seluruh operasi kilang tersebut.

Apakah Punca-Punca Hepatitis C?

1. Penggunaan Jarum Suntikan yang Tidak Steril: Penyebaran virus HCV sering berlaku melalui perkongsian jarum suntikan di kalangan pengguna dadah. Virus ini boleh tersebar melalui darah yang tercemar pada jarum.
2. Pemindahan Darah dan Organ yang Tidak Disaring: Di sesetengah negara, pemindahan darah atau organ yang tidak melalui saringan HCV boleh menyebabkan jangkitan.
3. Penggunaan Alat Perubatan Tidak Steril: Prosedur perubatan atau pergigian yang menggunakan peralatan tidak disterilkan berisiko menyebarkan virus ini.

Faktor Risiko

Sesiapa sahaja boleh dijangkiti Hepatitis C, tetapi terdapat beberapa faktor yang meningkatkan risiko jangkitan:

• Pengguna dadah suntikan
• Menerima pemindahan darah atau organ sebelum 1994
• Pekerja kesihatan yang terdedah kepada darah
• Mempunyai pasangan seksual yang dijangkiti HCV

Individu dengan faktor risiko ini perlu menjalani ujian saringan untuk memastikan status kesihatan mereka.

Simptom Hepatitis C

Pada peringkat awal, kebanyakan penghidap tidak menunjukkan sebarang gejala. Namun, apabila jangkitan menjadi kronik, gejala berikut mungkin muncul:

• Kelesuan berpanjangan
• Hilang selera makan
• Mual dan muntah
• Sakit pada bahagian kanan atas abdomen
• Kuning pada kulit dan mata (jaundis)

Jika tidak dirawat, Hepatitis C boleh menyebabkan komplikasi serius seperti sirosis hati, kegagalan hati, dan kanser hati.

Penyakit yang Mempunyai Simptom yang Sama

Beberapa penyakit lain mempunyai simptom yang serupa dengan Hepatitis C, termasuk:

1. Hepatitis B
2. Penyakit Hati Berlemak Bukan Alkohol (NAFLD)
3. Sirosis Hati
4. Kanser Hati (Hepatocellular Carcinoma)
5. Penyakit Autoimun Hati

Diagnosis pembezaan diperlukan untuk mengenal pasti punca sebenar simptom yang dialami.

Ujian untuk Pengesahan Penyakit

Terdapat dua jenis ujian yang tepat untuk mendiagnosis Hepatitis C ialah ujian antibodi HCV dan ujian RNA HCV. Ujian antibodi HCV mengesan kehadiran antibodi terhadap virus, manakala ujian RNA HCV mengesahkan kehadiran virus aktif dalam darah. Pemeriksaan ini dilakukan melalui pengambilan sampel darah dan dianalisis di makmal.

Rawatan untuk Hepatitis C

Rawatan Hepatitis C telah berkembang pesat dengan adanya ubat antiviral bertindak langsung (Direct-Acting Antivirals, DAA). Ubat ini sangat berkesan dan mampu menyembuhkan lebih 95% kes tanpa kesan sampingan yang serius. Rawatan biasanya berlangsung selama 8 hingga 12 minggu.

Antara ubat DAA yang biasa digunakan termasuk:

1. Sofosbuvir (Sovaldi) – Digunakan bersama ubat lain untuk merawat pelbagai genotip HCV.
2. Ledipasvir/Sofosbuvir (Harvoni) – Kombinasi ubat yang berkesan untuk genotip 1, 4, 5, dan 6.
3. Glecaprevir/Pibrentasvir (Mavyret) – Digunakan untuk hampir semua genotip HCV dengan tempoh rawatan yang lebih singkat.
4. Sofosbuvir/Velpatasvir (Epclusa) – Berkesan untuk semua genotip HCV.
5. Sofosbuvir/Velpatasvir/Voxilaprevir (Vosevi) – Digunakan untuk pesakit yang gagal rawatan sebelumnya.

Jika rawatan ini tidak berjaya, kombinasi ubat lain atau tempoh rawatan yang lebih panjang akan dipertimbangkan. Rawatan awal adalah penting untuk mengelakkan komplikasi serius seperti sirosis dan kanser hati.

Rujukan

1. World Health Organization. (2023). Hepatitis C. Diakses daripada https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-c
2. Centers for Disease Control and Prevention. (2023). Hepatitis C Questions and Answers for the Public. Diakses daripada https://www.cdc.gov/hepatitis/hcv/cfaq.htm
3. Ministry of Health Malaysia. (2023). Garis Panduan Pengurusan Hepatitis C. Diakses daripada https://www.moh.gov.my