Fibroid: Punca, Simptom dan Rawatan

Apakah Fibroid?

Fibroid, atau dikenali sebagai leiomioma rahim, ialah ketumbuhan bukan kanser yang terbentuk di dalam atau sekitar rahim. Ketumbuhan ini berasal daripada tisu otot rahim dan boleh berbeza saiz daripada sekecil biji kacang hingga sebesar tembikai.

Fibroid sangat biasa di kalangan wanita berusia 30 hingga 50 tahun, terutama dalam kalangan wanita yang belum menopaus.

Kajian menunjukkan bahawa hampir 70% wanita akan mengalami fibroid pada suatu ketika dalam hidup mereka.

Bagaimana Ia Berlaku?

Fibroid terjadi apabila sel-sel otot licin dalam rahim mula membiak secara tidak normal, membentuk jisim padat. Proses ini boleh diumpamakan seperti pertumbuhan pokok yang bercambah dari akar.

Hormon estrogen dan progesteron yang dihasilkan oleh ovari memainkan peranan penting dalam merangsang pertumbuhan fibroid.

Apabila hormon ini meningkat, seperti semasa kehamilan, fibroid cenderung membesar. Sebaliknya, selepas menopaus, fibroid biasanya mengecil kerana penurunan hormon tersebut.

Apakah Punca-Punca Fibroid?

Terdapat beberapa punca kepada masalah ini. Ia adalah:

1. Genetik: Wanita yang mempunyai ahli keluarga terdekat dengan fibroid berisiko lebih tinggi mengalaminya. Gen tertentu yang diwarisi boleh menyebabkan pertumbuhan sel otot rahim yang tidak normal.
2. Hormon Estrogen dan Progesteron: Ketidakseimbangan hormon ini boleh merangsang pertumbuhan fibroid. Fibroid mengandungi lebih banyak reseptor estrogen dan progesteron berbanding tisu rahim biasa.
3. Faktor Gaya Hidup: Berat badan berlebihan dan pengambilan makanan tinggi lemak boleh meningkatkan risiko fibroid. Selain itu, tekanan emosi dan kurang aktiviti fizikal juga dikaitkan dengan perkembangan fibroid.

Faktor Risiko

Faktor risiko fibroid melibatkan gabungan genetik dan gaya hidup. Wanita berusia lebih 30 tahun, terutama yang mempunyai sejarah keluarga dengan fibroid, lebih berisiko.

Berat badan berlebihan dan diet tinggi daging merah juga meningkatkan kemungkinan berlakunya fibroid.

Faktor Risiko Utama:

• Sejarah keluarga dengan fibroid
• Berat badan berlebihan atau obesiti
• Permulaan haid pada usia muda
• Pengambilan makanan tinggi lemak dan daging merah
• Tekanan emosi dan kurang bersenam

Simptom Fibroid

Kebanyakan wanita tidak menyedari mereka mempunyai fibroid kerana tidak mengalami simptom. Namun, bagi sesetengah wanita, fibroid boleh menyebabkan:

• Haid yang banyak dan berpanjangan
• Sakit di bahagian pelvis atau belakang
• Kerap kencing akibat tekanan pada pundi kencing
• Sembelit kerana tekanan pada usus
• Kemandulan atau kesukaran untuk hamil

Jika fibroid membesar, ia boleh menyebabkan pembesaran abdomen dan kesakitan yang berterusan.

Penyakit yang Mempunyai Simptom yang Sama

Beberapa penyakit lain mempunyai simptom serupa dengan fibroid, antaranya:

1. Adenomiosis – Ketumbuhan tisu rahim ke dalam dinding rahim yang menyebabkan haid yang banyak dan sakit pelvis.
2. Endometriosis – Tisu rahim tumbuh di luar rahim, menyebabkan sakit haid dan kemandulan.
3. Kanser Rahim – Boleh menyebabkan pendarahan abnormal dan sakit pelvis.
4. Kista Ovari – Boleh menyebabkan sakit di bahagian perut dan kitaran haid tidak teratur.

Ujian untuk Pengesahan Penyakit

Ujian utama untuk mengesan fibroid termasuk:

• Ultrasound Pelvis: Ujian ini menggunakan gelombang bunyi untuk menghasilkan imej rahim dan mengesan fibroid.
• MRI: Memberikan gambaran yang lebih terperinci tentang saiz dan lokasi fibroid.
• Histeroskopi: Memasukkan kamera kecil ke dalam rahim untuk melihat fibroid secara langsung.

Rawatan untuk Fibroid

Terdapat beberapa rawatan fibroid dan ia bergantung pada saiz, lokasi, dan simptom yang dialami.

Rawatan Utama:

• Ubat-ubatan: Ubat hormon seperti agonis GnRH untuk mengecilkan fibroid.
• Pembedahan Myomektomi: Mengeluarkan fibroid sambil mengekalkan rahim.
• Histerektomi: Pembuangan rahim sepenuhnya, sesuai untuk wanita yang tidak lagi mahu hamil.
• Embolisasi Arteri Rahim (UAE): Menghentikan aliran darah ke fibroid sehingga ia mengecut.

Rujukan

1. “Uterine Fibroids.” Mayo Clinic. 2023.
2. “Fibroids: Causes, Symptoms and Treatment.” NHS UK. 2023.
3. Stewart EA. “Clinical practice. Uterine fibroids.” N Engl J Med. 2015.