Gigi Jongang: Punca, Risiko, dan Rawatan

Apakah Gigi Jongang?

Gigi jongang atau dalam istilah perubatan dikenali sebagai overjet adalah keadaan di mana gigi hadapan atas menonjol lebih jauh ke depan berbanding gigi hadapan bawah.

Keadaan ini boleh berlaku dalam pelbagai tahap, dari yang ringan hingga ke tahap yang lebih teruk sehingga mengganggu fungsi gigitan dan penampilan wajah.

Gigi jongang adalah masalah ortodontik yang biasa dan boleh dialami oleh kanak-kanak atau orang dewasa. Berdasarkan kajian, kira-kira 13% hingga 20% kanak-kanak di seluruh dunia mengalami masalah ini.

Bagaimana Ia Berlaku?

Gigi jongang berlaku apabila terdapat ketidakseimbangan antara pertumbuhan rahang atas dan rahang bawah. Dalam bahasa mudah, bayangkan rahang atas tumbuh lebih cepat atau lebih besar berbanding rahang bawah, menyebabkan gigi hadapan atas menonjol.

Selain itu, tabiat buruk seperti menghisap jari atau menggunakan puting tiruan dalam jangka masa panjang juga boleh menyebabkan gigi jongang. Jika dibiarkan tanpa rawatan, keadaan ini boleh menjadi lebih teruk seiring pertumbuhan.

Apakah Punca-Punca Gigi Jongang?

Terdapat berapa punca kepada masalah ini. Ia adalah:

1. Faktor Genetik: Jika ibu bapa atau ahli keluarga mempunyai masalah gigi jongang, anak mereka juga berisiko tinggi mengalami masalah yang sama. Genetik memainkan peranan besar dalam pembentukan struktur rahang dan gigi.
2. Tabiat Menghisap Jari: Kanak-kanak yang sering menghisap jari atau menggunakan puting terlalu lama boleh mengalami tekanan pada gusi dan gigi, menyebabkan gigi hadapan tertolak ke depan.
3. Penggunaan Puting dan Botol Susu Berlebihan: Penggunaan puting atau botol susu selepas usia dua tahun boleh mempengaruhi pertumbuhan gigi dan rahang, mengakibatkan gigi jongang.
4. Masalah Pernafasan Melalui Mulut: Kanak-kanak yang sering bernafas melalui mulut akibat masalah hidung tersumbat atau alahan boleh menyebabkan perubahan pada pertumbuhan rahang dan gigi.

Faktor Risiko

Gigi jongang boleh berlaku kepada sesiapa sahaja, tetapi beberapa faktor boleh meningkatkan risiko keadaan ini:

• Sejarah keluarga: Keturunan dengan masalah rahang atau gigi.
• Tabiat oral yang buruk: Seperti menghisap jari, penggunaan puting, atau menggigit pensel.
• Masalah pernafasan kronik: Bernafas melalui mulut akibat alahan atau masalah hidung.

Simptom Gigi Jongang

Secara umumnya, gigi jongang dapat dikenali melalui penonjolan gigi hadapan atas yang ketara. Antara simptom lain termasuk:

• Kesukaran menggigit atau mengunyah makanan.
• Pertuturan menjadi tidak jelas atau terganggu.
• Gusi mudah terluka akibat geseran gigi.
• Masalah keyakinan diri akibat penampilan gigi.

Jika keadaan ini tidak dirawat, ia boleh menyebabkan:

• Masalah sendi rahang (TMJ) yang menyebabkan kesakitan.
• Hausan gigi yang tidak sekata.
• Masalah pernafasan terutama semasa tidur (sleep apnea).

Penyakit yang Mempunyai Simptom yang Sama

Beberapa keadaan lain boleh menyerupai gigi jongang, termasuk:

1. Underbite – Gigi bawah lebih menonjol daripada gigi atas.
2. Open bite – Ruang terbuka antara gigi atas dan bawah semasa mulut ditutup.
3. Crossbite – Gigi atas berada di dalam gigi bawah ketika menggigit.
4. Crowded teeth – Gigi bertindih atau tidak teratur kerana kekurangan ruang.

Ujian untuk Pengesahan Penyakit

Pakar ortodontik biasanya akan melakukan pemeriksaan klinikal dan menggunakan kaedah berikut untuk mendiagnosis gigi jongang:

• X-ray gigi dan rahang untuk melihat struktur tulang.
• Cetakan gigi (dental impression) untuk merancang rawatan.
• Fotografi mulut untuk dokumentasi sebelum dan selepas rawatan.

Rawatan untuk Gigi Jongang

Terdapat beberapa jenis rawatan gigi jongang bergantung pada tahap keparahan dan usia pesakit. Rawatan utama termasuk:

1. Pendakap Gigi (Braces)
   Rawatan standard yang membantu meluruskan gigi dan membetulkan gigitan. Pendakap boleh diperbuat daripada logam atau seramik.
2. Aligner Lutsinar (Invisalign)
   Sesuai untuk kes ringan hingga sederhana. Lebih estetik dan boleh tanggal.
3. Pembedahan Rahang (Orthognathic Surgery)
   Digunakan untuk kes yang teruk di mana struktur rahang perlu diubah.
4. Peranti Fungsional
   Sesuai untuk kanak-kanak yang masih membesar, membantu membetulkan pertumbuhan rahang.

Rawatan awal, terutamanya semasa kanak-kanak, boleh memberikan hasil yang lebih baik dan mengurangkan komplikasi di masa depan.

Rujukan

1. “Overjet Correction: Causes and Treatments” – American Association of Orthodontists, 2023.
2. “Dental Malocclusion and Its Management” – Journal of Dental Research, 2022.
3. “Orthodontic Management of Protruding Teeth” – British Orthodontic Society, 2021.